Gemengde gevoelens

In een maand tijd is het winter geworden in Moskou. Ik kwam aan in de nazomer, nu is de eerste sneeuw al weer gevallen en het minpunt bereikt.  Alles gaat zo hard, alles is zo veranderlijk. Het lijkt of, wat ik ook doe, hoe hard in ook ren, ik altijd net achter de feiten blijf aanrennen. De tijd gaat zo snel dat wanneer je net bij lijkt te zijn er al wel weer wat veranderd is, als oplossing laat ik mij maar gewoon meevoeren en probeer geen invloed meer uit te oefenen, maar laat alles komen.  Vorige week heb ik Moskou gehaat, deze week ben ik weer verliefd.

Ik heb hier geleerd geduld te hebben. In Moskou zijn volgens mij de langste rijen ter wereld. Uren heb ik al door gebracht in de rij en dat is niet overdreven! Ik wil graag een studentenkaart voor de metro want dat scheelt mij 40 euro per maand, best de moeite waard dacht ik. Moeite, ja, want dat kost het! Eerst sta je in de rij om bij het juiste loket het juiste formulier te halen, dat formulier kan je natuurlijk maar bij één speciaal loket halen dat op speciale tijden open is. Vervolgens moet je met dit formulier naar de universiteit voor een speciale stempel en handtekening. Dat heb ik allemaal braaf gedaan en vervolgens ging ik proberen het formulier in te vullen. Ik bleek de hulp van Tatiana nodig te hebben, ik kwam er niet uit! Werkelijk waar, alle gegevens wilden ze van mij weten, studentenkaartgegevens, paspoortgegevens, registratiegegevens, allerlei nummers.. Ik heb een foutje gemaakt! Oeps, ik heb geprobeerd het met tipex te herstellen en je zag het bijna niet meer, dus ik met dat forumlier naar weer een ander speciaal loket. Ik heb daar anderhalf uur in de tocht staan vernikkelen totdat ik eindelijk aan de beurt was! Eindelijk aan de beurt kijkt die mevrouw mij nors aan. ‘Er zit tipex op’ zegt ze. ‘Deze accepteer ik niet en je hebt ook niet alle nummers ingevuld...’ Ik kan weer helemaaaal opnieuw beginnen! Aaaaaaaaaahhhhrrrggggg!

Dit is niet de enige keer dat zoiets gebeurd.. Arhg! Ik ben Moskou-moe. Ik wil niet meer in de rij, ik wil niet al mijn paspoortgegevens invullen voor een treinkaartje, ik wil gewoon simpel, makkelijk!

Na al deze frustraties wil ik geen blogs schrijven. Moskou is geweldig. Ik wil vertellen over hoe geweldig Moskou is, niet over hoe het mij frustreren kan, hoe het ingewikkeld is, vies en hoe er teveel auto's zijn. Ik wil niet meer vertellen over alle arme mensen op straat, over alle dronken mannen, over dakloze, arme, verminkte mannen die op straat liggen te slapen naast een lege fles wodka. Hoe je  op vrijdagavond tussen tien en twaalf beter niet de straat op kan als je hier niet tegen kan en dat mijn Italiaanse vriendinnetje en ik hier een lijst bijhouden van de hoeveelheid mannen die wij hebben zien overgeven in het openbaar.. De Rus zou het verschrikkelijk vinden als ze weten dat dit is wat ik schrijf, Moskou heeft meer dan één gezicht.

Moskou is ook de stad van ontelbaar veel orthodoxe kerken die overal opduiken met hun prachtige gouden koepels, van Leninbeelden, monumenten, het heeft een enorm cultureel erfgoed. Het is een stad die altijd beweegt, een stad die 24 uur per dag open is. De stad waar het in de boekwinkel zelfs om drie uur ‘s nachts  druk is. Moskou heeft misschien wel de mooiste metro ter wereld waar elk station een attractie op zich is en de metro elke anderhalve minuut komt. Tegenover elk nors persoon op straat staat een enorm open, warm en gastvriendelijke rus, die je zal uitnodigen, een praatje met je maakt of met je meeloopt als je de weg kwijt bent. Moskou staat vast met ontzettend veel auto’s en de lucht is vervuild, maar er zijn ook heel veel parken. Russen zijn gek op wandelen en leven buiten. De parken zijn vol leven en reuze gezellig. Ik denk dat wij kunnen leren van hoe de Moskoviet met zijn tijd omgaat. Er wordt hier keihard gewerkt, maar wanneer men vrij is gaat met men het gezin, de familie, vrienden of lekker met zijn tweetjes naar een park of een andere prettige plek. Kinderen rennen in het rond, er wordt gegeten en gelachen. Ik vind het heerlijk om door het park te lopen en deze groepen mensen te zien, de kinderen zijn uitgedost in warme jasjes en laarsjes en meestal loopt er ook nog gezellig een hond mee. Hier zie je een totaal andere rus dan op de drukke straten.

Behalve school, onderzoek en werk doe ik natuurlijk ook nog toeristische dingen. Ik probeer op te gaan in de Moskovische manier van leven en ben naar de bioscoop geweest, ga naar school, doe boodschappen en eet in de typische Russische kantines. Na een maand begin je al aardig aan je plek te wennen. Ik heb al favoriete cafeetjes, een favoriete supermarkt en weet waar de meeste metrostations liggen, maar natuurlijk laat de toeristische trekpleisters niet aan mij voorbij gaan!

Afgelopen dinsdag ben ik naar de opera geweest! Ik was in mijn leven nog nooit naar een opera geweest, wat niet uitzonderlijk is, denk ik. Dat zouden we nou vaker moeten doen! Ik had via internet twee goedkope kaartjes voor mij en Marika op de kop getikt, op het derde balkon, dus geen geweldige plaatsen dachten wij, maar ach het gaat om de ervaring en bovendien de opera speelde in het Bolshoj Theater! Eenmaal daar was het theater op zich inderdaad al een ervaring, al het goud, het marmer en de kroonluchters, dat zie je niet elke dag. Het bleek dat wij wel een mooie plek hadden uitgezocht, we zaten bijna in het midden op de voorste rij van het derde balkon. Wij keken, wat niet de bedoeling is natuurlijk, zo in de orkestbak en hadden een geweldige uitkijk over de zaal en op het podium. Een opera is onwijs bijzonder, een enorm orkest, de zang, het decor, de hoeveelheid mensen, echt leuk! Even heel wat anders!

Dat is het leuke aan Moskou, het is altijd even heel wat anders... Alles gaat snel ik ga van de ene emotie naar de andere. Van het ene avontuur weer naar het volgende.. Het ene moment ben ik Moskou-moe het andere moment ben ik weer overtuigd.

Nog even de plekken die je niet mag missen:
Hebben jullie trouwens gezien dat als je op foto's klikt je een grote weergave ziet en een soort diavoorstelling?

Christus Verlosserkathedraal

Pushkin art gallery

Bolsoj Theater

Voor de mensen zonder facebook zal ik nog even wat foto's plaatsen waar ik zelf op sta ;) 

(de foto's zijn al wat ouder, ondertussen is een dikke jas al wel noodzakelijk!)

De gemeenschap

De held Yuri Gagarin

De historica in mij is steeds op zoek naar elementen van de Sovjet-Unie die na de val toch zijn blijven bestaan. Eigenlijk hoef je niet ver te zoeken, onder de samsung advertentieborden en Mcdonalds gevels zie je nog altijd het socialistische verleden. De stad staat vol met stalinistische gebouwen en andere sovjet-architectuur. Lenin zie je hier overal en nergens voorbij komen en de stad is bezaaid met allerlei monumenten voor allerlei interessante sovjetpersonen. Mijn eerste interview voor mijn research over communisme en nationalisme was met een vrouw die enorme heimwee heeft naar de Sovjet-Unie. Vroeger was alles beter. Eigenlijk best logisch omdat ze na de val haar baan verloor, vervolgens haar huis en ze in armoede belandde met haar pasgeboren zoontje en haar man er vandoor ging. De heimwee naar het communisme bestaat hier wel degelijk en deze vrouw is niet de enige.

Ik ben zo gewend aan onze Hollandse individualistische samenleving dat de gemeenschapszin mij hier wel eens kan verbazen. Het woord privacy kennen ze geloof ik niet, niks lijkt ook van iemand te zijn. Wanneer je een kamer in een appartement huurt is het ook altijd gemeubileerd, mensen hebben geen eigen meubilair want iedereen laat alles staan wanneer zij gaan verhuizen. Gemeenschappelijke ruimtes zijn hier overal. We kwamen er later achter dat naast ons lokaal allemaal mensen woonden, aan het eind van de gang vonden we een klein keukentje een toiletje en uiteraard hadden we de gemeenschappelijke ruimte al gevonden. Het probleem is alleen dat op het moment dat de spullen van niemand zijn niemand zich er verantwoordelijk voor voelt als het oud wordt en stuk gaat. Zit de bank vol met gaten? Dan gooi je er toch gewoon een plaidje overheen? Het Russisch kent ook niet het werkwoord 'hebben' zoals het Nederlands. Je zegt niet ik heb maar: у меня есть wat betekend 'bij mij is'. Het is niet mijn bezit, het is op dit moment in mijn omgeving. 

Soms vind ik dat hele ouderwetse prachtig en is het allemaal zo ontzettend kitsch, soms mis ik het comfortabele van Nederland! 

Zo werd ik Vrijdagochtend, luxepaardje dat ik ben, wakker met pijn in mijn onderrug van het gebeuren dat mijn bed is. Het is een soort combinatie van een stretcher en een bedbank. Er zit een hard stuk metaal in het midden door de hele uitklapconstructie dat het minder comfortabel maakt. Ik ga de hele dag met een clubje de stad door dus ik denk ik neem een lekker bad. Ook dit bad heeft de tijden voor de Sovjet-Unie nog meegemaakt maar daardoor laat ik mij niet uit het veld slaan. Het vollopen schiet maar niet op dus ik besluit ongeduldig alvast in het half volle bad te stappen. Het bad is half koud omdat blijkt dat het kleine straaltje dat nog uit de kraan komt niet meer warm te krijgen is. Getverderrie. Dus ik besluit een beetje te gaan morrelen met de kraan in de hoop het weer warm te krijgen. Ik besluit de douchekop te proberen. Zodra ik die aanzet komt er bijna zwart water uit de douchekop zetten. Dit is zo smerig dat ik mij een ongeluk schrik, de halve badkamer met modder water bespuit en de hele collectie badschuim in het ondertussen bruin geworden badwater gooi. Getverderrie. Ik laat het water weglopen en ik wil mijn hele badavontuur net opgeven tot ik me besef dat dit hele vieze water toch betekend dat er een noodzaak is ontstaan om te douchen. Gelukkig is het water na vijf minuten alleen nog maar een beetje licht geel gekleurd... 

De rest van de dag was heerlijk. Dat maakt een hoop goed. Alles was min of meer normaal. Oja, ik zat alleen met mijn haar vast aan iemands jas omdat het zo druk was in de metro. Dat was wel even een spektakel om mijzelf los te krijgen midden in een volle wagon. 

De cultuurverschillen zijn enorm. Gisteravond wilde ik water gaan kopen bij een kioskje dus ik zeg vrolijk привет! Hallo! De vrouw lag zo een beetje naast haar stoel van het lachen. We kletsen wat en ze blijft lachen. Ik vraag haar waarom ze zo moet lachen. Ze antwoordt gewoon hoe jij daar ineens staat en hallo roept. Zoveel vriendelijkheid op straat, dat is ongewoon! Vanaf nu ben ik dat meisje dat zo vrolijk hallo roept. 

Een half uur is mijn docente bezig geweest om een vrouw uit Californië uit te leggen hoe de verhoudingen tussen vrouw uit te leggen. De vrouw is hier gelijk aan de man, het zakenleven wordt hier grotendeels door vrouwen geregeld, toch kennen ze hier veel tradities. Als ik zware koffers door de metro zeul stappen er zeker mannen op mij af om mij te helpen. Zo hoort het. In Rusland kennen ze de uitdrukking 'mijn man is als een stenen muur'. Nee, de man is niet als een gevangenis of ijskoud, het wil zoiets zeggen als mijn rots in de branding of my house is like my fortress. Veiligheid en geborgenheid is hier belangrijker dan vrijheid. Dit ging er bij de Amerikaanse niet in. Ook kennen ze de uitdrukking ze stapt in een gouden kooi wat wil zeggen dat een jonge en knappe vrouw gaat trouwen met een rijke oudere man. Ook dit schijnen we niet negatief op te moeten vatten, ze gaat er vrijwillig in en krijgt er een hoop voor terug. Bovendien, het is niet zo maar een kooi, maar een gouden kooi.... Vrijheid versus zekerheid, ik aanschouwde vandaag in het klein waarom de Verenigde Staten en Rusland elkaar niet lijken te kunnen begrijpen. 

Wat plaatsen die, mocht je naar Moskou gaan, moet bezoeken! 

Uiteraard het Rode Plein, Kremlin en omgeving! 

Het monument en museum ter ere van de kosmonauten.

Het monument voor de vriendschap tussen de sovjetvolken.

Maar ach.. Nederland is nooit ver weg..

Sascha en Mascha. <3

Moskovische wijsheden

Het een en ander heb ik geleerd over Moskou deze week. Deze nieuwe ontdekkingen en vaardigheden zijn onmisbaar voor een leven in Moskou.

De persoonlijke ruimte van Russen is voor mijn gevoel ongeveer een milimeter. Ik hoorde ooit dat die van Amerikanen anderhalve meter is. Er zijn hele studies aan gewijd, het wordt 'proxemics' genoemd. Het zorgt in ieder geval bij mij voor de nodige verwarring en ongemakkelijkheden. Ik denk, uiteraard, dat de gene die zo kort achter mij staat iets uit mijn tas probeert te pakken. Wanneer ik schichtig om mij heen kijk blijkt die gene gewoon onschuldig te staan dagdromen. Ook loop ik regelmatig tegen iemand aan of schrik mij een ongeluk als iemand mijn aandacht probeert te trekken door tegen mij zij te tikken. 

Het is misschien toch ook een vorm van het 'sovjet-gelijkheidsdenken'. Iedereen kijkt  boos, maar het lijkt wel alsof iedereen elkaar kent. Iedereen spreekt heel persoonlijk en komt als snel binnen de persoonlijke ruimte. Iedereen woont hier dan ook hutjemutje in alle oude appartementen. Sergei bijvoorbeeld, de jongen waarmee ik woon, was ook al snel 'lekker zichzelf'. Ik deel een appartement met de Russische Sergei en Anastasia, een stel van eind twintig. Oja, en met hun dikke kat! Zodra Russen thuis zijn trekken ze hun pantoffels aan en een speciale outfit voor in huis. Sergei heeft niet een erg uitgebreide outfit voor in huis, hij loopt altijd lekker rond in een iets te kort sportbroekje. En zeg nou eerlijk.. Waarom niet? Zodra ik thuis kom heb ik mijzelf nu al aangeleerd om lekker comfortabele kleren aan te doen, alleen wel wat meer dan alleen een klein broekje. 

Ik heb ook geleerd dat Moskou misschien heel snel gaat, maar dat je veel geduld moet hebben. Een week heeft het geduurd voordat het internet werkte op mijn kamer. Elke dag als ik thuis kwam vroeg ik ernaar en werd er gebeld.. Bijna tien dagen later was hier een mannetje. Sergei en hij hebben ongeveer een uur lang op mijn bank gezeten om te proberen het werkend te krijgen. (En dit mannetje stelde al gniffelend de vraag: in Nederland, daar rookt toch iedereen de hele dag wiet?) Ik mocht uiteraard het een en ander invullen onder de naam Chris Rikesj (рикeш) waarvan ik in twijfel trek of ooit iemand het gaat lezen. Stempel erop, uiteraaard. Pfff! De eerste dag op de universiteit was ook al zo een gedoe! Bureaucratie! 

Ik heb ook geleerd dat wanneer de securitypoortjes piepen er van je verwacht wordt dat je gewoon door loopt. Ik moet door twee security checks voordat ik bij mijn lokaal ben en zonder pasje kom je er sowieso niet doorheen. Wat was nou het punt... Ik moest naar het kantoor van de talenafdeling om een pasje te laten maken... Het probleem was echter dat dit zich binnen het gebouw bevind, om daar binnen te komen heb je een pasje nodig. Er waren heeel wat codes en stempels voor nodig om dat op te lossen.

De universiteit is buitengewoon indrukwekkend. Ik zal wat foto's plaatsen onder mijn bericht.  Van binnen weet je niet wat je ziet! Sowieso ruikt het er zoals van die oude dames die langs lopen en zo een parfumwalm om zich heen hebben hangen ruiken. Het schijnt met haar 36 verdiepingen ongeveer 5000 lokalen te hebben. Er zitten dan ook naar schatting bijna 47000 studenten op deze universiteit. (Waarvan er geloof ik welgeteld 15 engels spreken ;)) Ik zit in een klasje met drie Italianen en een vrouw uit de VS. Er schijnen uitzonderlijk veel Italianen in Moskou te zitten. Niet voor het mooie weer en het lekkere eten, maar waarschijnlijk wegens de crisis. Dit terzijde. 

De stad zit nog altijd vol verassingen. Ik zal weer wat foto's delen. Ik had eigenlijk de moed willen hebben om een portret van de zwerver op de hoek te maken. Wij zit daar vrolijk elke dag. Hij heeft geen tanden, maar wel een hond. Hij zit daar tegen een lantaarnpaal boeken te lezen. Stiekem hoop ik dat hij Pusjkin leest, of Tolstoj.

Van buiten.

Van binnen.